Ο Δήμος Αλεξανδρούπολης καλείται σήμερα όσο ποτέ άλλοτε να επικεντρωθεί σε ζητήματα, που αφορούν στη βιώσιμη αστική κινητικότητα και στους τρόπους μέσω των οποίων μπορεί να ενθαρρύνει την ήπια κινητικότητα στην πόλη, να ελαχιστοποιήσει τη χρήση του αυτοκινήτου και γενικότερα να προωθήσει τους
εναλλακτικούς και ήπιους τρόπους μετακίνησης. Ζητούμενο η ενίσχυση των βιώσιμων τρόπων μετακίνησης, όπως το βάδισμα, το ποδήλατο, η δημόσια συγκοινωνία και των συνδυασμένων μετακινήσεων αυτών των τρόπων με το αυτοκίνητο, ώστε να περιοριστεί το μεταφορικό του έργο και η Αλεξανδρούπολη να γίνει μια πόλη πιο καθαρή, ήσυχη, ασφαλής και παραγωγική. Στην κατεύθυνση αυτή επιβάλλεται η υλοποίηση μόνιμων μέτρων, που θα εστιάσουν στη διαχείριση της κινητικότητας, την προσβασιμότητα, νέες ή βελτιωμένες υποδομές ποδηλάτου, εξασφάλιση της προσβασιμότητας σε άτομα με κινητικά προβλήματα και δυσκολίες μετακίνησης και η δημιουργία ασφαλών ποδηλατοδρόμων. Αν φανταστούμε την πόλη της Αλεξανδρούπολης σε 20 χρόνια, πώς θα θέλαμε να είναι; ένα μέρος που τα παιδιά θα μπορούσαν να
παίζουν ασφαλή; Όπου ο αέρας είναι καθαρός; Όπου θα μπορείς να
κάνεις βόλτα κάνοντας τα ψώνια σου; Ένα μέρος με περισσότερα πάρκα
και πράσινο; Ένα μέρος με επιχειρήσεις που ευημερούν; Όμως πώς θα
υλοποιηθεί αυτό το όραμα;. Ένας τέτοιος σχεδιασμός θα πρέπει να
αναπτυχθεί παίρνοντας για παράδειγμα υπάρχουσες πρακτικές Ευρωπαϊκών πόλων στις οποίες εφαρμόζονται πολλές από τις πτυχές, που καλύπτονται από ένα σχέδιο βιώσιμης αστικής κινητικότητας.
Βλέποντας την πρακτική πολλών Ευρωπαϊκών χωρών, ένα σχέδιο
βιώσιμης αστικής κινητικότητας επιδιώκει τους εξής στόχους:
Εξασφάλιση της προσβασιμότητας του παρέχεται από το δίκτυο
μεταφορών σε όλους
Βελτίωση της ασφάλειας και της προστασίας
Μείωση της ρύπανσης του αέρα και της ηχορύπανσης, των
εκπομπών του θερμοκηπίου και της κατανάλωσης ενέργειας.
Αύξηση της αποδοτικότητας και του λόγου κόστους-
αποτελεσματικότητας των μεταφορών, ανθρώπων και
εμπορευμάτων.
Συμβολή στην ενίσχυση της ελκυστικότητας και της ποιότητας
του αστικού περιβάλλοντος και του αστικού σχεδιασμού. Οι πολιτικές και τα μέτρα που καθορίζονται σε ένα σχέδιο βιώσιμης αστικής κινητικότητας καλύπτουν όλους τους τρόπους και τις μορφές των μεταφορών σε μια αστική περιοχή, συμπεριλαμβανομένων των δημόσιων ή ιδιωτικών μεταφορών,
των επιβατικών ή εμπορευματικών μεταφορών, των μεταφορών με μηχανοκίνητα ή μη-μηχανοκίνητα μέσα, την κίνηση και τη στάθμευση.
Με βάση τις υφιστάμενες πρακτικές και τα ρυθμιστικά πλαίσια, τα βασικά χαρακτηριστικά ενός τέτοιου βιώσιμου σχεδίου θα πρέπει να είναι:
Μακροπρόθεσμο όραμα και σαφές σχέδιο εφαρμογής από τη
Δημοτική Αρχή της Αλεξανδρούπολης
Συμμετοχική προσέγγιση με εμπλοκή πολιτών και τοπικών
φορέων (πολιτιστικών, εκπαιδευτικών, αθλητικών, κ.α.) στη
διαδικασία λήψης αποφάσεων.
Ισόρροπη και ολοκληρωμένη ανάπτυξη όλων των μέσων
μετακίνησης στην πόλη
Αξιολόγηση των σημερινών και των μελλοντικών επιδόσεων.
Τακτική παρακολούθηση, αξιολόγηση και υποβολή εκθέσεων.
Εξέταση του εξωτερικού κόστους για όλους τους τρόπους
μεταφοράς
Πολιτικές, Προτάσεις & Πρακτικές για τον Δήμο
Αλεξανδρούπολης:
Ενσωμάτωση του λογότυπου της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας
κινητικότητας στις ηλεκτρονικές υπογραφές όλων των υπαλλήλων
των συμμετεχόντων του Δήμου Αλεξανδρούπολης.
Διασπορά της πληροφορίας μέσα από δελτία τύπου, ιστοσελίδες
και τα κοινωνικά δίκτυα. Χρήση δημόσιων οθονών – πχ.
Πλατφόρμες μετρό – για μετάδοση μηνυμάτων. Δωρεάν
ασύρματο δίκτυο, μεταφορά σε σελίδα με πληροφορίες για τη
βιώσιμη κινητικότητα. Διαγωνισμός στα καταστήματα για τον πιο
πρωτότυπο στολισμό βιτρίνας με θέμα την βιώσιμη κινητικότητα.
Διακόσμηση των λεωφορείων και λοιπών μέσων μεταφοράς με
αφίσες.
Συμμετοχή των σχολείων της Α/θμιας και Β/θμιας Εκπ/σης
(ανάπτυξη περιβαλλοντικών, πολιτιστικών, αθλητικών δράσεων
και παιχνιδιών βιώσιμης κινητικότητας (green snake).
Χάραξη και σήμανση ποδηλατοδρόμων – νέες ή βελτιωμένες
υποδομές για ποδήλατα
Προγράμματα ξεναγήσεων για πεζούς ή ποδηλάτες από
εθελοντές του Δήμων (walking bus).
Δηµιουργία πράσινων-πολιτιστικών διαδροµών σε ζωτικές
περιοχές της πόλης ,θαλάσσια µέτωπα, µνηµεία, ιστορικούς
τόπους, κ.α.
Διευκόλυνση της πρόσβασης ΑΜΕΑ σε κάθε σηµείο της πόλης
Δωρεάν γραμμές λεωφορείων σε αρχαιολογικούς χώρους /
πάρκα.
Αθλητική κουλτούρα: ανάπτυξη προγραμμάτων μαζικής
άθλησης, διοργάνωση αθλητικών αγώνων μαζικού/ λαϊκού
χαρακτήρα (τοπικής ή πανελληνίας εμβέλειας), υποστήριξη
σχολικού αθλητισμού, αναβίωση παλαιών ομαδικών παιχνιδιών
γειτονιάς κλπ. Παράλληλα, απαιτείται η παρουσίαση ενός
συγκεκριμένου ρεαλιστικού ολοκληρωμένου προγράμματος για
τον αθλητισμό και άμεσα εφαρμόσιμου, βασισμένου στις
πραγματικές ανάγκες των κατοίκων της πόλης της
Αλεξανδρούπολης, τόσο σε αγωνιστικό (αθλητικά σωματεία) όσο
και σε μαζικό επίπεδο (προαγωγή της δια βίου άσκησης και
υγείας όλων των κατοίκων της πόλης)
Επανασχεδιασμός χρήσης δρόμων
«Υλοποίηση πολιτιστικών γεγονότων στους δρόμους – συναυλίες,
εκθέσεις ζωγραφικής, θεατρικά δρώμενα – ειδικές εκπτώσεις σε
ποδηλάτες, πεζούς, χρήστες μέσων μεταφοράς κτλ.
Χαρακτηρισμός περιοχών περιορισμένης ταχύτητας / καθορισμός
γειτονιών «χωρίς αυτοκίνητο» / δηµιουργία ζωνών χαµηλών
εκποµπών.
Κατασκευή θέσεων πάρκων ποδηλάτων
Δημιουργία υπηρεσιών ενοικίασης ποδηλάτων στα ευρωπαϊκά
πρότυπα. Αποτύπωση των δράσεων σε διαδραστικούς χάρτες,
ποδήλατο-λεωφορειόδρομοι, φεστιβάλ κ.λπ.
Βελτίωση υποδομών (νέες πεζογέφυρες, πεζοδρόμια, διαβάσεις
πεζών κλπ) – Δημιουργία ή επέκταση πεζοδρόμων
Επέκταση ή δημιουργία πράσινων διαδρομών
Ζώνες μειωμένης ταχύτητας οχημάτων γύρω από τα σχολεία
Δημιουργία πεζοδρομίων "αφής" (με ανάγλυφα σχέδια για
τυφλούς κλπ) – ράμπες για αμαξίδια αναπήρων – επέκταση και
μείωση ύψους πεζοδρομίων
Δημιουργία κέντρων μετακίνησης και διαδικτυακών υπηρεσιών
πληροφόρησης (π.χ. σχεδιαστής διαδρομής)
Ανάπτυξη συστημάτων και εξοπλισμού για τη μέτρηση της
ποιότητας του αέρα στους δημόσιους χώρους
Οργάνωση τακτικών συσκέψεων και ερευνών γνώμης σχετικά με
τις δημόσιες απόψεις και τις ιδέες των πολιτών
Κλείνοντας, η χάραξη ενός στρατηγικού σχεδίου στο Δήμο
Αλεξανδρούπολης που θα καλύπτει τις ανάγκες κινητικότητας
των κατοίκων της πόλης σήμερα και στο μέλλον, προϋποθέτει
πέρα και πάνω από όλα:
1. Ένα σχεδιασμό βασιζόμενο στην κοινωνία των πολιτών. Μέσω των πολιτών και άλλων ενδιαφερόμενων φορέων, οι αποφάσεις υπέρ ή κατά των μέτρων αστικής κινητικότητας μπορούν να αποκτήσουν ένα σημαντικό επίπεδο “δημόσιας νομιμότητας”
2. Ένα σχεδιασμό βιώσιμης αστικής κινητικότητας που θα
στηρίζεται στην αλλαγή της καθημερινότητας και της
κουλτούρας των πολιτών.
*. Παπαπαντελής Νικήτας, Εκπαιδευτικός Φυσικής Αγωγής, MSc.
